Wyjazd studyjny do Finlandii w ramach operacji pt. „Drugie domy jako możliwość podniesienia dochodów i zatrudnienia na wsi”
W dniach od 2 do 8 września 2018 roku odbył się wyjazd studyjny do Finlandii w ramach operacji pt. „Drugie domy jako możliwość podniesienia dochodów i zatrudnienia na wsi”.
Celem całej operacji jest wzrost wiedzy i świadomości wśród jej uczestników w zakresie znaczenia, potencjału i roli jaką może odegrać zjawisko drugich domów na słabiej rozwiniętych gospodarczo obszarach wiejskich kraju w rozwoju lokalnej przedsiębiorczości, podnoszenia i/lub dywersyfikacji dochodów ludności oraz tworzenia nowych miejsc pracy na wsi (szczególnie wśród osób młodych – krytycznym zasobie w kontekście utrzymania żywotności wsi peryferyjnych). Natomiast celem wyjazdu studyjnego – było wizytowanie gmin, w których władze lokalne, działacze i przedsiębiorcy zaprezentowali przykłady innowacyjnych rozwiązań i inicjatyw dowodzących efektywnego wykorzystania potencjału ekonomicznego zjawiska drugich domów na rzecz rozwoju wiejskiej społeczności.
Miejscem wyjazdu studyjnego był region Południowa Sawonia – część Fińskiego Pojezierza z najwyższą liczbą i koncentracją drugich domów w kraju (zdj. 1). Wyjazd został zorganizowany w ścisłej współpracy z fińskimi partnerami, tj. Ruralia Institute (Mikkeli Unit), University of Helsinki (reprezentowanym przez Manu Rantanena – badacza z wieloletnim doświadczeniem w prowadzeniu studiów nad zjawiskiem drugich domów w kontekście ich znaczenia dla lokalnej/wiejskiej gospodarki) i Miksei Mikkeli Oy – Agencją Rozwoju Regionalnego (reprezentowaną przez Tuulę Pihkala – lidera regionalnego projektu rozwojowego dotyczącego drugich domów).
W wyjeździe udział wzięło 20 reprezentantów czterech środowisk: naukowego (pracownicy IRWiR PAN, Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie i Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu), społecznego (przedstawiciele Lokalnej Grupy Działania Stowarzyszenie „Poleska Dolina Bugu”, Stowarzyszenia Lokalna Grupa Działania „Brama Mazurskiej Krainy” i Stowarzyszenia LGD „Kraina Dolnego Powiśla”), służb doradczych dla rolnictwa (przedstawiciele Podlaskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Szepietowie i Wojewódzkiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Poznaniu) oraz administracji publicznej (przedstawiciele Urzędów Gmin Narewka i Włoszakowice oraz Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podlaskiego). Znaczna część uczestników wyjazdu studyjnego pochodziła ze słabiej rozwiniętych, peryferyjnych regionów Polski Wschodniej i Północno-Wschodniej. Dla tych regionów lokalizowanie tam drugich domów w świetle aktualnie wysokiej dynamiki zjawiska może stanowić istotny potencjał rozwojowy w dłuższej perspektywie. Przedstawienie fińskich doświadczeń jako przykładu/wzorca może przyczynić się do postrzegania wskazanego zjawiska jako zasobu, który może pozytywnie wpłynąć na wiele aspektów rozwoju lokalnego (m.in. na aspekt ekonomiczny, demograficzny, społeczny i przyrodniczy).
W kolejnych dniach (4-7 września) uczestnicy wyjazdu studyjnego odwiedzili pięć gmin regionu Południowa Sawonia – Hirvensalmi, Mäntyharju, Pertunmaa, Puumala i Sulkava, w których spotkali się z dziewięcioma przedsiębiorcami zaopatrującymi właścicieli drugich domów w lokalne dobra i usługi oraz rozmawiali z sześcioma reprezentantami władz lokalnych oraz z przedstawicielką Metsähallitus (administracji gruntów i wód publicznych) zarządzającym Parkiem Narodowym Linnansaari.
Zgromadzone przez uczestników wyjazdu studyjnego doświadczenia o tym jak efektywnie wykorzystywać potencjał drugich domów dla realizacji celów strategicznych gmin wiejskich i lokalnych społeczności traktować można jako zbiór cennych wskazówek zarówno dla badaczy, jak i praktyków. Spotkania z przedstawicielami gmin wiejskich dowiodły, że nawet przy istnieniu pewnych negatywnych oddziaływań (można tu wymienić m.in. niekorzystne wzorce konsumpcji, słabą integrację z lokalną społecznością, presję na środowisko przyrodnicze) zjawiskiem drugich domów można skutecznie zarządzać, tak aby maksymalizować pozytywne efekty (ekonomiczne i pozaekonomiczne) i minimalizować wynikające z niego zagrożenia.
